12 желтоқсанда Jas Camp бағдарламасының қорытынды сессиясы өтті. Қорытынды кездесуде 12 жобаның қатысушылары алты апта бойы алған дағдылары мен білімдерін пайдалана отырып, ұсынылған тақырыптар бойынша өз презентацияларын қорғады.
Айта кетейік, Jas Camp – Назарбаев Университетінің Әлеуметтік даму қоры ұйымдастырған Jas Social Impact байқауының әлеуметтік кәсіпкерлік бойынша жобаларды бағалаудың соңғы кезеңі. Бағдарламаны өткізудің негізгі идеясы – Назарбаев Университеті қоғамдастығы мен НЗМ түлектері арасында Impact-кәсіпкерлікті одан әрі іске асыруға қолдау көрсету және жәрдемдесу.
Jas Camp кезеңіне әртүрлі салалардағы сарапшыларды бағалаудың 2 кезеңінен өткен жобалар жіберілді. Алты апта бойы бағдарламаға қатысушылар жеке даму, дизайн-ойлау, әлеуметтік импакт, қаржы, менеджмент, маркетинг және сату бойынша өз дағдыларын шыңдады. Модульдердің әрқайсысының арқасында командалар инклюзия, халықтың әлеуметтік осал топтарын жұмысқа орналастыру, экология және денсаулық сақтау мәселелерін шешу саласындағы жобаларды іске асыру бойынша өз идеяларын күшейте алды және олардың тұрақты дамуы мен іске асырылуын қамтамасыз етті. Оқыту түрлі қызықты форматта өтті: интерактивті пікірталастар, тренингтер, командада жұмыс істеу.
Егер бастапқыда қатысушылар құрғақ идеялармен келсе, онда жаттығудан және жаңа дағдыларды игергеннен кейін олардың идеялары мағынасына толды. Барлық жобалар бірегейлігімен, өзектілігімен және әлеуметтік бағыттылығымен, ең бастысы – айналадағыларға ықпал ету, кері байланыс алу мүмкіндіктерімен ерекшеленгенін атап өту қажет.
Бағдарламаға қатысудың бірінші кезеңінде «Jardem» командасы идеяларды іске асыру алгоритміне ғана ие болды, ал алты модульден кейін олар дизайнның негізгі элементтерін анықтап, 2022 жылдан бастап іске асыру жоспарын құра алды. Егер «TILASHAR» командасында өнімді қалай жылжыту керектігі туралы түсінік болмаса, қазір олар жобаның бизнес-моделін алды, кадрларды қалай жалдау керектігін білді және қаржы моделі туралы баға жетпес білім алды.
«Балабақша» командасы осындай жетістікпен мақтана алады, олар үшін бастапқыда көптеген сұрақтар түсініксіз болды, және бағдарламаның соңғы сессиясында олар қаржылық модельді түзетіп, жеке брендпен белсенді жұмыс істей бастады, маркетинг пен жарнамада өздерін «жетілдірді».
Бағдарламаға қатысушылардың бірі оқудан кейін өз сезімдерімен бөлісті.
«Маған модульдердің қайсысы ұнағанын айту қиын, өйткені олардың әрқайсысы бізге жобаны жаңа деңгейге шығаруға көмектеседі, ал менторлар біздің идеяларымызды әртүрлі қырынан қарады. Қазір менде ортақ пазл бар: жобаны әрі қарай қалай алға жылжыту керек. Мен әр сабаққа қуаныштымын. Бұрын ол сенбі мереке ретінде күтті деп айтқан болатын. Әр сенбі сайын оқудан кейін идеяны табысты жүзеге асыру үшін жаңа идеялар мен инсайттар пайда болды», – деп атап өтті Jas Camp қатысушысы Әсел Құсанова.
Экологиялылық мәселелері қазіргі қоғамда және ақпараттық кеңістікте алдыңғы қатарға шығады. «OIKO» өкілдерінің айтуынша, дүкен сөрелерінде Тұрмыстық химияның жалған эко-тауарлары көбейіп келеді. Бұл оларды 100% экологиялық таза және табиғи өнімнің өзіндік брендін құру туралы ойлануға мәжбүр етті. Идеяны жүзеге асыру үшін жоба қатысушылары балаларға арналған өнімдер желісін іске қосуға ниетті: сусабындар, ванналар мен қолға арналған көбіктер, кір жуғыш ұнтақтар және өнімді қазақстандық нарыққа шығару.
«Біздің міндетіміз – болашақ ұрпақ үшін өз денсаулығы мен қоршаған ортаны қорғау үшін саналы таңдау жасау мүмкіндігіне ие болу үшін әркімге таңдау құқығын беру. Біздің жобамызды таңдай отырып, сіз Қазақстанда қауіпсіз балалар косметикасы өндірісін дамытуға өз үлесіңізді қосасыз», – деп атап өтті «OIKO» тұрмыстық экологиялық химияның қазақстандық брендінің өкілдері.
Осы жобаны іске асырудың арқасында Қазақстанда қолжетімді баға бойынша экологиялық қауіпсіз құрамы бар алғашқы отандық балалар косметикасы және өндірістік қалдықтарсыз сертификатталған өндіріс пайда болатынын атап өту қажет.
«Kishkentai» жобасына қатысушылардың бірі ерекше қажеттіліктері бар баланың анасы, менторлардың ерекше үлесін атап өткен кәсіпкер болды. «Мен алған білімімді өз жобамда қолдандым және табысты 4,5 есеге арттырдым», – деп бөлісті Гүлмира Армышева.
Негізгі миссиясы – Қазақстан топырағының құнарлылығы мен климаттық және антропогендік факторларға төзімділігінің жоғары көрсеткіштерін жаңғырту болып табылатын «jerbiohumus» жобасының таныстырылымы да қызықты болды. Жоба жетекшісі оны жүзеге асырудың негізгі оң әсері топырақ эрозиясын тоқтату, тамақ қалдықтарын кәдеге жарату, құнарлылықты, құрғақшылық пен су тасқынына төзімділікті арттыру, қоқыс жинау және сұрыптау мәдениетін қалыптастыру екенін айтады.
«Сенім» жобасына қатысушылар өз өнімдері есебінен ерекше қажеттіліктері бар адамдарды әлеуметтендіруге қолдау көрсетуге ниетті.
«Бүкіл әлемде мүгедектік дәрежесі ауыр адамдардың тек 28%-ы ғана мүгедектік бойынша жәрдемақыларға қол жеткізе алады, бұл ретте табыс деңгейі төмен елдерде олардың үлесі бар болғаны 1%-ды құрайды.
Біз психикалық аурулары мен мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыруға көмектескіміз келеді, оларға қолдау көрсетіп, тұрақты әдістеме жасағымыз келеді. Біз саналы тұтыну идеясын насихаттап, нарықты сапалы және қолжетімді азық-түлікпен қамтамасыз ететін боламыз», – деп жобаның бастамашылары Әнел Жаулбаева мен Мейрамгүл Кенжебекова бөлісті.
Экологиялық ахуалды жақсартуға өз деңгейінде ықпал ету, өскелең ұрпаққа ресурстарды ұқыпты пайдалануды дағдыландыру үшін үлкен мемлекеттік реформалардың іске асырылуын күтудің қажеті жоқ. «EarthFood» жобасының бастамашылары осылай деп есептейді. Атап айтқанда, команда жануарлардың баспана мәселесін шешуге, ақылға қонымды тұтынуды, заттарды бөлек жинауды үйретуге ниетті. Балалармен жануарлардың баспаналарына бірлескен «отбасылық» сапарларды ұйымдастыру арқылы жобаның бастамашылары елдегі қатыгездік деңгейін төмендетуді қалайды.
Қазақстанда статистика деректеріне сәйкес көру қабілеті бұзылған 80 мың адам бар.
Шамамен 70% смартфондарды пайдаланады, олардың 88%-ы screenreaders пайдаланады. «SPEECHLAB» командасы әзірлеген қосымшалар арқылы олар телефондағы барлық мәтіндік деректерге қол жеткізе алады. Олар үшін бұл қызмет толығымен тегін болады.
Мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеп отырған әйелдердің әлеуетін арттыру мәселесі «Сезім» жобасының жетекшісі Дидар Камелиновты толғандырады. Команда мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеп отырған әйелдердің психикалық, тұлғалық және жеке дамуына жәрдем көрсеткісі келеді.
Бағдарламаның негізгі мақсаты – әлеуметтік жауапты көшбасшылардың кәсіпкерлік дағдыларын дамыту, әлеуметтік ықпал етудің ең жоғары деңгейіне қол жеткізу, тұрақты даму мақсатында команданы басқару дағдыларын оқыту және интеграциялау, тұрақтылыққа қол жеткізу үшін қаржы моделін құру және масштабтауға бағытталған ұзақ мерзімді перспективамен жобаны дамыту стратегиясын әзірлеу.
Жобаның негізін қалаушылар Profmentors.com олар STEM анықтамасын информатика шеңберінен тыс кеңейту арқылы мансап құрудың орталықтандырылған платформасын құрғысы келеді. Команда жастарға мансапты жоспарлауға көмектеседі. Менторлар кеңес береді, қандай да бір мамандыққа бейімділікті анықтайды және даму салаларын айтады.
Жобаларды іріктеу нәтижелері жыл соңына дейін жарияланады.
